Elk boek dat die vlam aanwakkert is een goed boek
Sinds mijn eindexamenscriptie over creatief schrijven is het een beetje een manie geworden; het verzamelen van artikelen en boeken over schrijven.De heersende overtuiging was nog dat je schrijven niet kan leren. Ik vroeg me af waarom de ene roman wel geslaagd werd gevonden en een andere niet, welke criteria daaraan ten grondslag lagen en wat je daar als schrijver voor moest kunnen.
Geen school voor schrijvers?
Ik kwam alleen een nogal gewichtig boekje van Poelhekke tegen dat ‘Woordkunst’ heette. En een advertentie in de Viva of de Margriet voor een cursus dagboek schrijven door Jos van Hest. Nergens vond ik een duidelijke beschrijving van wat een schrijver doet. Voor schilders, illustratoren, fotografen, dansers, toneelspelers en musici waren er academies, maar schrijven dat kon je of dat kon je niet.
Creative Writing in Amerika
Op de achterkant van een Ellery Queen detective las ik dat de schrijver lessen had gevolgd in ‘creative writing, een standaard onderdeel van een collegeopleiding in Amerika. Ik werd aangenomen op een college in de buurt van New York. Een van de eerste boeken die ik moest lezen wasWriting without teachers van Peter Elbow. Het bracht onderscheid aan tussen schrijven en ‘editen’. Ik kon weer voor de vuist weg pennen en mijn gedachtespinsels volgen. Het correcte formuleren kwam later wel. Schrijven werd weer spelen.
Een prijzenkast met boeken
Sindsdien heb ik heel wat boeken verzameld. Twee pockets van Kenneth Koch, Rose where dit you get that red? en Wishes, lies and dreams, gevonden in een Salvation Army voor een kwartje elk. Poetry as healer van Jack Leedy. Hoe schrijf ik een goed verhaal? van Damon Knight en Hoe schrijf ik een spannend boek? van Patricia Highsmith, allebei bij de Slegte. Later kwamen daar de boeken bij van Nathalie Goldberg en Julia Cameron, Bird by bird van Ann Lamott, The writer’s life van Annie Dillard… Drie weken geleden nog kwam ik Over leven en schrijven tegen van Stephen King
Niet elk boek is zinvol
Het is nog steeds een feest der herkenning als ik over de ervaringen van andere schrijvers lees. Maar niet elk boek is zinvol. Sommige boeken vertellen je de dingen die je zelf ook wel kon bedenken, maar verzwijgen de concrete weg ernaartoe. Andere boeken zadelen je op met hoge eisen waar je als schrijver aan moet voldoen. Of ze gaan vooral over marketing. Hoe je kunt voldoen aan de wensen van de overgrote meerderheid.
Niet te theoretisch
Tijdens mijn speurtocht langs de bestofte planken van liefst tweedehands boekhandels hanteer ik een aantal criteria; Het boek mag niet al te theoretisch zijn.
Het moet geschreven zijn vanuit een schrijver. Niet door een literatuurdeskundige die ervoor heeft gestudeerd en boeken vooral van buitenaf bespreekt. Dat werkt alleen maar contraproductief.
Geen gouden bergen
Het boek moet geen gouden bergen beloven, in de trant van: ‘Een succesvol schrijver in een jaar’ of ‘Zo schrijf je een bestseller’ Het ‘bestsellerisme’ is voor uitgevers, niet voor schrijvers. Schrijvers moeten verliefd worden op hun eigen verhaal.
Elk boek dat die vlam aanwakkert is een goed boek.
